اگر هنر اسلامی، هنر خاصی است، آیا اسلامیت هنر تنها به مضمون، محتوا و پیام آن مربوط می‌شود یا کیفیت و فرم تکنیک‌های هنری نیز به اسلامی و غیراسلامی تقسیم می‌شوند؟ آیا هر کیفیت خاص هنری می‌تواند ظرف بروز و تجلی هرگونه احساس، تفکر و اندیشه باشد یا آن‌که هر فرم و تکنیک خاص هنری، با احساس و اندیشه خاصی تناسب داشته، تنها تاب تجلی و بروز همان احساس و اندیشه را دارا است؟ اگر چنین است مبانی هنر اسلامی کدام است؟ آیا زیباشناسی و زیباپسندی امری ثابت و مشترک بین افراد انسان است؟ یا امری نسبی و تغییرپذیر است؟ در ابتدای این اثر به بحث درباره نقش هنر در ارتقای تمدن و فرهنگ یک جامعه پرداخته شده و رویکرد جدید به مقوله هنر اصیل در انقلاب اسلامی توصیف شده است. نویسنده با مراجعه به متون دینی و تعالیم اسلامی، به کارکردهای اجتماعی هنر در طول حرکت تاریخ اشاره کرده و بسترهای مختلف حضور هنر در عرصه دین را بررسی کرده است؛ وی در‌همین‌زمینه به نمونه‌هایی از نقش هنر در تبیین فقه، هنر قرآنی و سایر دانش‌های پیرامونی هنر اشاره کرده و چگونگی تکامل هنر در حرکت تاریخ را تحلیل نموده است و در ادامه از منظری تجددگرایانه به مقوله هنر نگریسته و استفاده از هنر برای پیش‌برد اهداف توسعه‌طلبانه مانند استفاده ابزاری از هنر و هنرمند در سینمای هالیوود را نقد و ارزیابی کرده است. بررسی مبانی شعر مذهبی و حضور هنر در معماری اسلامی، از دیگر محورهای بحث در این کتاب است. نویسنده در این کتاب چیستی هنر از منظر قرآن کریم و کارکردهای اجتماعی هنر را بررسی کرده و در ادامه به هنر و تحولات اجتماعی تا شهرسازی و نظامات شهری می‌رسد.