تصوف یا به نام متأخرترش عرفان، یکی از سنت‌های معرفتی ارزشمند و پُربار در دنیای اسلام است که به‌ویژه در حوزۀ جغرافیایی ایران، منشأ آثار و ویژگی‌های فرهنگی بسیاری بوده است. اگر انحراف‌های برخی از جریان‌های صوفیه از اسلام راستین و کج‌روی‌های آن‌ها را کنار بگذاریم، اهمیت و ارزش تصوف به‌اندازه‌ای است که برای شناخت دقیق و عمیق تمدن اسلامی و نیز معارف فلسفی و علمی آن، ناگزیر باید به شناخت آموزه‌های تصوف روی آوریم. استاد عبدالحسین زرین‌کوب در کتاب جستجو در تصوف ایران، در پی معرفی جریان‌های تصوف و همچنین، تعالیم اخلاقی و تربیتی آن‌هاست که به‌عقیدۀ او، بینشی ناب به انسان و جامعۀ بشری را در خود جای داده‌اند. نویسنده با جستجو در تصوف ایران، در صدد نشان‌دادن یکی از ابعاد مهم فرهنگ ایرانی‌اسلامی است. در واقع، کتاب جستجو در تصوف ایران حاوی پژوهش‌هایی در تاریخ تصوف و شرح‌حال صوفیان ایرانی است. مباحث این کتاب در ذیل این عناوین آمده است: مرده‌ریگ ایران باستانی، در مهد تصوف، صوفیۀ خراسان، امام‌غزالی و برادرش، مکتب بغداد، ماجرای حلاج و شبلی، آرامش در بغداد، باباطاهر و عین‌القضات، پیران پارسی، شعر صوفیه (سنایی و عطار)، دنیای مولانا جلال‌الدین، شعر صوفیه بعد از مولانا، اهل ملامت و فتیان و نیز قلندر و خاکسار.