بینوایان، رمانی حماسی و تاریخی اثر «ویکتور هوگو» نویسندۀ فرانسوی است که در قرن نوزدهم میلادی روایت میشود. این داستان دربارۀ زندگی «ژان والژان» مردی فقیر و بی‌گناه است که به خاطر دزدی نان به 19 سال زندان محکوم میشود! پس از آزادی از زندان، «ژان والژان» با هویتی جدید به نام «مسیو مادلن» زندگی جدیدی را آغاز می‌کند و به ثروتی بزرگ می‌رسد. او با پشیمانی از گذشتۀ خود، درصدد جبران اشتباهات خود و کمک به دیگران برمی‌آید. در طول داستان، سرنوشت «ژان والژان» با شخصیت‌های مختلفی از جمله «کوزت» دختری یتیم که او را از چنگال خانواده‌ای ظالم نجات می‌دهد «ماریوس» جوانی انقلابی که عاشق «کوزت» میشود و «جاورت» پلیس فداکاری که به دنبال «ژان والژان» می‌گردد، گره می‌خورد. «بینوایان» داستانی سرشار از عشق، فداکاری، امید و رستگاری است که در خلال آن «هوگو» تصویری تکان‌دهنده از فقر، بی‌عدالتی و ستم در جامعۀ فرانسۀ آن دوره، ارائه می‌دهد. «هوگو» به دلیل داشتن عقاید آزادی‌خواهانه و حمایت از محرومان جامعه، همواره مورد خشم سران حکومتی بود و با وجود سانسور، تهدید و تبعید هرگز از آرمان‌های خود دست نکشید. او به همین دلیل سال‌های بسیاری را در تبعید گذراند. او دربارۀ بینوایان گفته است: «من این کتاب را برای همۀ آزادی‌خواهان جهان نوشته‌ام.» معروفترین رمانهای ویکتور هوگو، «گوژپشت نتردام» و «بینوایان» هستند. کتابهای او بازگوکنندۀ تاریخ فرانسه در زمان امپراتوری ناپلئون و پس از آن است. به اذعان خیلی‌ها رمان «بینوایان» برترین رمان تاریخ است. توصیۀ رهبری: «یادم افتاد که «ویکتور هوگو» در «بینوایان» اگر خوانده باشید شرح جنگ‌های «ناپلئون» را می‌دهد؛ یعنی بخشی از جنگ‌های ناپلئون را شرح می‌دهد. به اعتقاد من، «ویکتور هوگو» بهترین صحنه‌ها را در بیان حرفهای خودش تصویر کرده است. «ویکتور هوگو» یک حکیم است. «ویکتور هوگو» یک نویسندۀ معمولی نیست. واقعاً به همان معنایی که ما مسلمانان «حکیم» را استعمال می‌کنیم و به کار می‌بریم، یک حکیم است و بهترین حرف‌هایش را در «بینوایان» زده است. «بینوایان» هم یک کتاب حکمت است و به اعتقاد من، همه باید بینوایان را بخوانند.» دیدار مسئولان برگزارکنندۀ هفته‌ی دفاع مقدس ۲۹ شهریور ۱۳۷۲