«قلندر و قلعه» داستان زندگی شیخ اشراق، شهاب‌الدین یحیی بن حبش سهروردی از حکما و عرفای بزرگ قرن ششم هجری ایران است. این کتاب به قلم دکتر سید یحیی یثربی نوشته شده است. نویسنده در این کتاب که جنبۀ زندگینامه‌ای آن بسیار دقیق و قوی است به نحوۀ شکل‌گیری ذهنیت شیخ شهاب‌الدین از کودکی و تأثیرپذیری وی از معلمان و استادانش پرداخته است. در این داستان تا حدی دیدگاه‌های فلسفه سهروردی به زبان ساده آمده است و اساس این نوشته راه و رسم سلوکی اوست که میراث حکما، علما و به‌ویژه فرزانگان است. کتاب «قلندر و قلعه» نه‌تنها روایتی رمان گونه و کمی آمیخته به تخیل از زندگی شیخ شهاب‌الدین سهروردی است بلکه دفتری کوتاه و ساده برای معرفی اندیشه‌های شیخ اشراق و تحجر زمانه او نیز است. دادگاهی که شیخ در آن گرفتار می‌آید، رستاخیزی است که همیشه در آن جهل و باطل به نبرد حقیقت می‌روند؛ اما حقیقت همیشه زمان را فتح می‌کند و این را اندیشۀ شیخ اشراق به اثبات رسانده است.